آشنایی با سلطان واقعی آسمان در جنگهای امروز / عکس
تاریخ انتشار: ۳ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۴۹۷۴۳
بعد از پایان جنگ سرد، ارتش آمریکا روی برتری هوایی خود در جنگها حساب میکرد؛ محاسبهای که تجربههای خلیجفارس، بالکان، افغانستان و عراق آن را تقویت کرد. اما در میان حریفان دولتی و غیردولتی در دهه گذشته، با اشاعه پهپادهای آمریکا، محیط عملیاتی تغییر کرده است. پهپادها توانمندی هدفگیری دقیق را به شکلی ارزان و مؤثر فراهم میکنند که نیاز به داشتن یک نیروی هوایی بزرگ و مدرن را مرتفع میکند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
جنگ سوریه از یک جنگ داخلی به یک نزاع منطقهای تحول پیدا کرد و شماری از قدرتهای خارجی را درگیر خود ساخت. نیروهای روسی که در سال ۲۰۱۵ در حمایت از بشار اسد مداخله کردند، اصلیترین اپراتورهای پهپاد و سامانههای ضدپهپاد در سوریه بودند. این بخش از جستار حاضر عمدتاً بر تجارب این نیروها تمرکز میکند، گرچه به عملیاتهای ترکیه در شمالغرب سوریه نیز اشاره خواهد شد. کانون عملیاتی اصلی روسیه در سوریه در پایگاه هوایی حمیمیم بود که در آنجا آرایشی از پدافند هوایی متشکل از سامانههای موشک سام (زمین به هوا) کوتاهبرد، میانبرد و دوربرد و تجهیزات جنگ الکترونیک را مستقر ساخت. در اواخر سال ۲۰۱۷ روسیه یک ستاد فرماندهی ضدپهپاد جداگانه در سوریه مستقر کرد و به یکپارچهسازی رادارهای اعلام خطر، موشکهای سام و تجهیزات جنگ الکترونیکی خود پرداخت. پس از آن، پدافندهای روسی در حمیمیم و طرطوس از موفقیت قابل ملاحظهای علیه حملات پهپادی نیروهای جهادی و اپوزیسیون سوریه برخوردار شدند. پدافندهای زمینی روسی همچنین موفقیتهایی علیه پهپادهای ترکیهای فعال در استان ادلب سوریه کسب کردند. با این حال، سامانههای پانتسیر-اس۱ روسی و سوری که بهطور جداگانه کار میکردند، اغلب در برابر پهپادهای ترکیه در شمال سوریه عملکرد خوبی نداشتند؛ شاید به این دلیل که به وسیله جنگ الکترونیکی ترکیه کور میشدند. علاوه بر این، برخی از پانتسیرهای سوری که نابودشدند، ممکن است مدلهای صادراتی نامرغوب بوده و خدمه سوری آنها نیز کمتجربه بوده باشند و همین آنها را در برابر استفاده تهاجمی از جنگ الکترونیک ترکیه آسیبپذیر کرده است. روسیه هم از قرار، دهها پهپاد شناسایی اورلان۱۰ را در برابر پدافندهای هوایی ترکیه و نیروهای شورشی سوری از دست داده است. برای عملیاتهای ضدپهپادی روسیه و ترکیه، جنگ الکترونیک بسیار حیاتی بود. سامانه سیار جنگ الکترونیک کراسوخا۴ روسیه سیستم ارتباطی پهپادهای شناسایی و پهپادهای رزمی را که در ارتفاع کم و متوسط عملیات میکردند، در بردهای بیش از ۱۵۰ کیلومتر، از کار میانداخت. سامانه جنگ الکترونیک کورال ترکیه هم ظاهراً از داخل ترکیه از پهپادهای این کشور در عملیاتهای »سرکوب و نابودی دفاع هوایی دشمن» در شمال سوریه حمایت میکرد. سامانه کورال احتمال دلیل توانایی ترکیه برای اداره پهپادهایش در منطقه پوشش سامانههای پانتسیر سوری بود؛ آنهم بدون اینکه رهگیری شوند. این عملا به ترکیه امکان داد تا پهپادهای خود را بهصورت نیروی هوایی متعارف استفاده کند و حملات هوا به هوا و هوابهزمین در شمال سوریه انجام دهد. درگیریهای هوابههوا عامل نابودی شمار کمتری از پهپادها بوده است. هواپیماهای سوری پهپادهای اردنی را با موشکهای هوابههوا در ژوئن ۲۰۱۷ سرنگون کردند اما علیه پهپادهای ترکیه در شمال سوریه کمتر مؤثر بودند. ترکیه با استفاده از هواپیماهای بوئینگ ای- ۷تی پیس ایگل آواکس (سامانه کنترل و هشدار هوابرد) عملیاتهای پهپادی خود را از آن سوی مرز حمایت میکرد و اف۱۶ها را برای شلیک موشک تا فراتر از برد بصری به سمت هواپیمای سوخو۲۴سوری، که میخواستند پهپادهای ترکیه را بر فراز سوریه رهگیری کنند، به پرواز درمیآورد. در مجموع، از سال ۲۰۱۸ تا سال۲۰۲۰ پدافندهای روسی در سوریه از قرار بیش از ۱۵۰ پهپاد را از کار انداختهاند. تجربه روسیه در دفاع از پایگاه هوایی حمیمیم بر مفهوم فعلی عملیاتهای ضدپهپادش به شدت تاثیر گذاشت و پایهای برای آموزش ضدپهپاد در تمام ارتش روسیه در سطح دسته، گروهان، گردان و تیپ فراهم کرد. گفته شده از سال ۲۰۱۹ تمام رزمایشهای نظامی مهم روسیه با تکیه بر جنگ الکترونیک بهعنوان عنصر کلیدی بوده است. مانورهای شبیهسازی دفع حملات از سوی اسکادرانهای پهپادی، افسران لجستیک، تعمیر و نگهداری و حتی آشپزها در تاکتیکهای ضدپهپادی آموزش میبینند و آموزش ضدپهپادی حالا در تمام سرویسهای نظامی روسیه اجباری است.
عربستان سعودی، یمن، ۲۰۱۵ تا امروزدر جنگ یمن، عربستان سعودی حین دفاع از مرزهای طولانی و اهداف صنعتی پراکنده و مراکز جمعیتی خود در برابر حملات پهپادی تجربه بزرگی کسب کرد. حوثیها در حملاتشان علیه عربستان اتکای بسیاری به پهپاد داشتند. از سال۲۰۲۱ تقریباً دوسوم حملات حوثیها شامل پهپادها بود و عمدتاً از پهپادهای خانواده قاصف یک و دو کی و صماد ۱ و ۲و ۳ استفاده میکردند. عربستان، با تلاش متمرکز برای مقابله با این تهدید، ادعا کرد که ۹۰ درصد پهپادها را رهگیری کرده است که نتیجه یکپارچهسازی رادارهای زمینی سطح پایین، هواپیمای آواکس، و جنگندههای اف- ۱۵ عربستان بود. نیروی هوایی پادشاهی سعودی یکی از سه کشور خاورمیانه است که هواپیمای آواکس در اختیار دارد و یک اسکادران متشکل از ۵ بوئینگ ۳ ای سنتری ساخت آمریکا و دو هواپیمای آواکس ساب ۲۰۰۰ ایریآی را اداره میکند. افزون بر این، در فوریه ۲۰۲۰ بریتانیا رادارهای سیار ساب جیراف (Saab Gifarffe) را به عربستان اعزام کرد. این رادارها یک تصویر هوایی شبکهای ۳۶۰درجه را فراهم میکنند. فرانسه هم ظاهراً با تهیهکردن رادارهای نامشخصی (احتمالا گراند مستر) پوشش بیشتری فراهم کرد. اف۱۵های نیروی هوایی سعودی مسلح به موشکهای هوابههوای پیشرفته و رادارهایی هستند که قادر به شناسایی پهپادهای کوچک است؛ این گرچه راهحلی مؤثر است اما برای مقابله با تهدیدها پرهزینه است. حوثیها از مجموعهای از سامانههای سام برای دفاع در برابر پهپاد استفاده میکنند؛ از جمله موشکهای تغییریافته آر۲۷ هوابههوا و سامانههای پدافند هوایی تکنفره که قبلا به نیروی هوایی یمن تعلق داشت، به علاوه سامهای میثاق۲ که دوشپرتاب هستند. فقط تا پایان سال ۲۰۱۵ حوثیها موفق شدند دوازده پهپاد ائتلاف را سرنگون کنند. از آن زمان تاکنون چندین پهپاد رزمی ساخت آمریکا از جمله امکیو۹-بی را هم با استفاده از سامها، سرنگون کردهاند. یک ناکامی مهم سعودی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹ اتفاق افتاد؛ در آن زمان هجده پهپاد و هفت موشک کروز به سمت تاسیسات فرآوری سعودی آرامکو در بقیق پرتاب شد که موجب شد نیمی از تولیدات روزانه نفت این کشور و ۵ درصد از تولیدات روزانه نفت جهان متوقف شود.
ناگورنو-قرهباغ، سپتامبر تا نوامبر ۲۰۲۰در جنگ ناگورنو-قرهباغ در سال ۲۰۲۰ آذربایجان از پهپاد رزمی بیرقدار تی.بی۲ ساخت ترکیه و پهپاد پرسهزن هاروپ ساخت اسرائیل استفاده کرد و تقریبا تمام لایههای پدافند هوایی ارمنستان را در صحنه عملیات شکست داد. پهپادهای آذربایجان بهطور مرتب پدافندهای هوایی ارمنستان را نابود میکردند که غالباً در فضای باز و بدون استتار یا دیگر تدابیر دفاعی روی زمین استقرار داشتند. رویهمرفته، آذربایجان ۶۵ درصد سامانههای دفاع هوایی ارمنستان را که در ناگورنو-قرهباغ مستقر بود، نابود کرد. در مقایسه، ارمنستان فقط دو تی.بی۲ را در کل دوره درگیری سرنگون کرد. هواپیماهای جنگنده چندمنظوره و سرنشیندار هم عمدتاً در آسمان غایب بودند و این به پهپادها امکان داد بدون مانع به عملیات بپردازند. آذربایجان همچنین هواپیماهای قدیمی و چهارباله آنتونوف۲ دوران شوروی را به هواپیماهای کنترل از راه دور تبدیل کرد و آنها را بهعنوان طعمه به منطقه درگیری پدافند هوایی ارمنستان فرستاد. وقتی سامهای ارمنستان فعال و با این هواپیماها درگیر میشدند، هاروپهای آذربایجان که بر فراز آنها پرسه میزدند، با استفاده از حسگرهای چشم الکترونیک(فروسرخ) خود رادارهای ارمنستان را مکانیابی و با حمله انتحاری نابود میکردند. بیرقدارهای تی.بی۲ دادههای هدفگیری را به توپخانههای آذربایجانی ارسال میکردند و یا به شلیک بمبهای هدایتشونده لیرزی برای نابودی سامانههای ارمنستان میپرداختند. آذربایجان استفاده از جنگ الکترونیک را در ناگورنو-قرهباغ علناً تایید نکرده ولی مثل جبهههای سوریه و لیبی، تی.بی۲های آذربایجان شماری از سامانههای دفاعی ارمنستان را در ترکیبی از جنگ الکترونیک و پهپادی نابود کردند.
در مجموع، سامانههای ارمنستانی پیوسته از شناسایی، ردگیری، و هدفگیری پهپادهای آذربایجانی ناتوان بودند. سامانههای -SA ۱۰ و -۱۱SA ارمنستان فاقد توانایی شبکهسازی از رادارهای پراکنده برای تولید یک تصویر عملیاتی واحد بودند. سامانههای -۴SA، -۶SA، -۸SA، و -۱۳SA گویا میتوانستند پهپادهای آذربایجانی را شناسایی کنند اما نمیتوانستند آنها را رهگیری کنند و در برابر جنگ الکترونیک دشمن آسیبپذیر بودند. سامهای -۱۱SA و -۱۵SA ارمنستان و سامانههای پدافند هوایی تکنفره چند پهپاد آذربایجانی را سرنگون کردند اما آنقدر دیر وارد جنگ شدند که تاثیر ِ مهمی نداشتند. سامانههای ضدهوایی خودران ارمنستان از قبیل سامانههای ضدهوایی زسو۴-۲۳ شیلکا، یا خودروهای زرهی سبک چندمنظوره مجهز به توپهای ضدهوایی، بدون رادارهای ارتقایافته و دوربینهای الکترونیک/فروسرخ عمدتاً بیاثر بودند. در عین حال، استفاده ارمنستان از سامانههای جنگ الکترونیک پول۲۱- (-۲۱Pole )که روسیه تدارک کرده بود در مختل کردن پهپادهای آذربایجانی بسیار موثر از کار درآمد. ارمنستان یک مجموعه سیار جنگ الکترونیک ریپلنت (Repellent )در اختیار داشت، اما بنا به گفته نیکول پاشینیان، عمل نکرد و در نبرد نابود شد.
هیچگونه راهحل معجزهآسایی بر ضدپهپادها وجود ندارد. کارآمدترین دفاع علیه پهپادها در حال حاضر عبارت است از ترکیب سامانههای چندلایه و یکپارچه با توانایی عملیاتی مشترک که قادر به پوشش ۳۶۰درجه باشد و از انواعی از راهحلهای مقابله سخت و نرم استفاده کند؛ از توپخانه ضدهوایی گرفته تا موشکهای رهگیری زمینبههوا و هوابههوا تا سامانههای جنگ الکترونیک. ژنرال شان گینی، مدیر سابق اداره تازهتاسیس «مقابله مشترک با سامانههای پروازی بیسرنشین کوچک»، «بهترین راه» برای مقابله با پهپادها را رویکرد سامانههای چندلایه به عنوان شیوه رایج فرماندهی و کنترل میداند و میافزاید که در میدانهای نبرد امروز »هیچ توانمندی واحدی وجود ندارد که مجموعه تهدیدات پهپادی را از بین ببرد.»
۵۸۵۸
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1817273منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: فناوری نظامی تجهیزات نظامی پهپاد هواپیمای بدون سرنشین جنگنده پهپادهای آذربایجان ناگورنو قره باغ پهپادهای ترکیه هوایی ارمنستان جنگ الکترونیک شمال سوریه پدافند هوایی نیروی هوایی هوابه هوا حوثی ها سام ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۴۹۷۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سلطان آسمان ایران در خطر انقراض است | گزارش همشهری از وضعیت عقاب طلایی ایران
همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: اگر خوش شانس باشید میتوانید در ارتفاعات کمتر تصرف شده زاگرس و البرز عقاب طلایی را در حال پرواز ببینید. این گونه هزاران سال است که در سراسر قلمرواش در نیمکره شمالی زمین، موجودی دستنیافتنی، اسطوره وار و باشکوه است.
هماکنون حدود ۱۲۸ گونه جانوری و مهرهدار کشور در معرض خطر انقراض هستند که برخی وضع خوبی ندارند. در ایران در رده پرندگان، درنای سیبری، بالابان، اردک سرسفید، میش مرغ، عقاب طلایی و اردک مرمری در معرض خطر انقراض هستند. البته عقاب طلایی در مقیاس جهانی و بر اساس نظر کارشناسی IUCN در معرض خطر نیست. اما وضعیت این گونه و همه پرندگان شکاری در ایران تعریف چندانی ندارد.
عقاب طلایی در ایران:عقاب طلایی گونهای روزگرد است که در زیستگاههای کوهستانی ایران زندگی میکند و بیشتر به عنوان پرندهای مهاجر شناخته میشود و خیلی کم به صورت بومی یا تولیدمثل کننده دیده میشود. این گونه شباهت زیادی به عقاب شاهی دارد و از دور وقتی در آسمان به لکهای در حال پرواز میماند، شبیه سارگپه هم میتواند باشد.
رژیم غذایی: انواع پستانداران نظیر خرگوش، سنجاب، روباه، سگ، دام سبک، موش، جرد، انواع پرندگان مانند کبک، قرقاول، غاز، حواصیلو ... و انواع خزندگان مانند لاکپشت، مار، مارمولک و...
ویژگیهای شاخص جسمانی: طول بال آنها بین ۱۸۵ تا ۲۲۰ سانتی متر نرها و مادهها از نظر ظاهری شبیه هم هستند، اما ماده ها بسیار بزرگتر از نرها هستند. وزن ماده بین ۳.۹ تا ۶.۱ کیلوگرم و وزن نر ۳ تا ۴.۴ کیلو گرم است.
مخاطرات: تقریباً تمام تهدیدات عقابهای طلایی به طور مستقیم یا غیرمستقیم به فعالیتهای انسانی مربوط است. از جمله: تغییر زیستگاه، آزار و شکار جوجهها، مسمومیت ناشی از مسمومیت طعمه، برخورد با هواپیما و دکلهای برق، توسعه شهرنشینی، و جمعیتهای انسانی، کاهش طعمه.
عقاب های جهان۶۰ گونه عقاب در دنیا
۴۰ گونه عقاب در آفریقا
۱۱ گونه در ایران (عقاب دریایی دم سفید، عقاب دریایی پالاس، عقاب طلایی، عقاب شاهی، عقاب خادار بزرگ، عقاب خالدار کوچک، عقاب صحرایی، عقاب خاکی، عقاب پرپا، عقاب دوبرادر، عقاب مارخوار)
سرعت متوسط عقابها: ۶۵ تا ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت
۱۴ تا ۲۸ سال : متوسط عمر
آهو و کلوبز: بزرگترین حیواناتی که میتواند شکار کند
۲۰۰ هزار برابر: قدرت بینایی بعضی از عقابها نسبت به انسان (توانایی دیدن خرگوش از فاصله ۳ کیلومتری)
۹۰۰ کیلوگرم: وزن آشیانه بعضی از عقابها
۱۳ تا ۱۸ سانتی متر: طول چنگال های عقاب طلایی
۱۷۰ تا ۲۵۰ هزار : تعداد تخمینی کل عقابهای طلایی منفرد
۶۰ تا ۱۰۰ هزار : تخمین تخمینی جفتهای زادآور
زیستگاهای جهانی: اوراسیا، آمریکای شمالی و شمال آفریقا
زیستگاههای ایرانی: مناطق کوهستانی نواحی شمال و غرب کشور
کد خبر 847548 منبع: روزنامه همشهری برچسبها حیوانات - حیات وحش حیوانات - انقراض گونهها محیط زیست ایران